در هفته ای که گذشت شاهد جمله ای از دوستی در فیس بوک بودم، که مرا بشدت جریحه دار کرد. در آن شخص نگارنده، ادیان ابراهیمی را به مرگ، تنبلی، خودفروشی و... متهم ساخت! من بی درنگ به نگارش توضیحی برآمده و آنرا به این دوست گوشزد نمودم، که هرگز شایسته نیست که بدین منوال بر کسان با باورهای ایمانی تاخت و انان را با چنین الفاظی رنجاند.
اعتقادات مذهبی از هر گونه ای در میهن پهناور ما ایران، در اشکال گوناگون یک ارزش و هنجار اجتماعی است، که نه تنها احترام متقابل را باید شامل شوند، بلکه مقدس و پاک برشمرده می گردند. در این مقوله شوربختانه برخی بر مبنای ناهنجاری های ضد ارزشی موجود در کالبد نظام دینی ایران، به چنین اهانت هایی اهتمام می ورزند، که همواره نکوهیده و دور از شأن والای انسانی است.
در اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، مادۀ 18 چنین آمده، که هر شخص مجاز به داشتن هر عقیده ای است و می تواند آزادانه آنرا انتخاب کرده و تغییر دهد. بلاشک این مزمون هر کیشی را در بر می گیرد، و گریزی نیست بر پذیرش و کرنش در برابر این حق بدوین انسانی. اما برخی به هر دلیل، تلاشهایی مذبوحانه برای توهین وتقبیح سایر افراد با باورهای غیر مشترک داشته، و آنرا گسترش می دهند! بی گمان این قبیل اظهارات برانگیختگی احساسات را در پی داشته، و منجر به ستیزی میان باورمندان کیش های گوناگون می گردد که زیانبار است. در این برهۀ حساس که جامعۀ مدنی نیازمند یکپارچگی در میان تمامی اقشار گوناگون همراه با تفکرات سیاسی و عقاید مذهبی است، می تواند از هم گسیختگی و دلسردی را محصول خود نماید.
مردم ایران دارای مذاهب گوناگون اعم از ایرانی (زردشتی) و ابراهیمی (مسیحیت، کلیمیت و اسلام) همواره و در تمام طول تاریخ به مهر و آشتی در کنار یکدیگر زیسته اند. اما اگر در زمانه ای اشخاص یا گروه هایی یافت شده، که با ابزار دین بر مردم غالب گشته و انان را تار و مار نموده و می نمایند، نمی توان به سایر باورمندان تعمیم داد و بر آنان خرده گرفت. امروز نیز از آنجاکه اسلام سیاسی اهرمی است در دستان زورمندانی که هرگونه ستمی را به مردم روا می دارند، نباید سایرین را به باد شماتت و نکوهش گرفت و بر باورشان خروشید. در درازنای تاریخ نیز چنین پدیده هایی چه در ایران زمین، و چه در اروپا و دیگر کشورها دیده و نوشته شده است. اما باورهای گوناگون ایمانی بواسطۀ اعمال غیر انسانی نسل های پیشین، هرگز نبایست بر گردن نسل امروز گذاشته شود. و نیز آنکه خشونتی را که امروز از برخی از این ستمکاران دین نما دیده می شود، نبایست به پای سایر باورمندانی که انصافاً نــه در این گردونه جای دارند، و نــه آن را به تأیید می رسانند نوشته شود. امروز بسیاری از آزاد اندیشان با هر کیشی بر تظلم های موجود می گریند، و از مظلومان دفاع می کنند. آنچه که هر روزه بر سر هم میهنان ما در ایران می آید، بسته به کیش فردی آنان نیست، چراکه اکثریت جامعۀ امروزی ایران در سیطرۀ این حکومت نا مشروع دینی به درماندگی می زیند و روزگار را به ناکامی می سپرانند. در این میان نیز اقلیت های مذهبی نیز دور از آسیب های جدی نبوده، و دشواری های بسیاری را از سر می گذرانند. اقلیت مسیحی و بویژه نوکیشان، بهاییان و ... همواره در زیر آماج حملات ددمنشانۀ رژیم حاکم و متعصبان مذهبی بوده اند. کمتر کسی است که نداند آنچه را که این انسان های بی گناه می پردازند، تنها بهای باورهای خویش است که در رابطۀ با آفریدگار و پروردگارشان تجلی می یابد. حال این پسندیده است، که برخی با ارزنده پنداشتن گذشتۀ نیاکان خود و باور آنان، منتسب به افتخارات بی بدلیل ملی و میهنی، دیگر هم میهنانشان را بیازارند؟ اساساً این امر چه اثر سودبخشی می تواند در زندگی بشر امروزی در آب و خاک پهناور ایران داشته باشد؟ اگر امروزه افتخاری است برای ایرانیان، همه را با هر آیینی در بر می گیرد و نه گروهی با دینی خاص را.
بسیاری نمی توانند یا نمی خواهند بپذیرند که دین یک مسئلۀ خصوصی است و به احدی دیگر ارتباط نمی یابد. تنها چیزی که همانگونه که در بالا بدان اشاره شد مورد نکوهش است، بهره گیری از دین برای ستم ورزی است، که امروز چه از ناحیۀ حکومت و چه بسیاری از مردم بانجام می رسد. بار دیگر باید متذکر شد، که هر کس مسئول اعمال خویش است، و بی آنکه باور دینیش به چالش کشیده شود، باید پاسخگوی عملکرد خود باشد، و نه بواسطۀ داشتن کیش و مرامی خاص به مجازات رسد. این گونۀ روبرو شدن با قضیه می تواند رضایت همگان را در پی داشته باشد، ورنه حتی با دستیابی به حکومتی سکولار مردمی نیز دستاوردی همانند انچه که پس از خروج اشغالگران انگلیسی از سرزمین هندوستان در زمان آزادمرد تاریخشان مهاتما گاندی رخ داد، عاید مردم ایران خواهد شد. در آن روزها شاهد ستیزه های میان مسلمانان و هندوها و سایرین بوده، که خون های بی گناهان بسیاری را بر زمین جاری نمود. این چیزی است که بیم هایی بسیار را در ورا و در اندیشه ها می پروراند. همچنین نظیر این دشنام ها می تواند بهانه ای به دستان مقدس مئابان سیاسی حاکم دهد، که از آن بسود خود بهره گرفته، در میان مردم چنین ذهنیتی را بپرورانند که اگر این نظام دینی از میان رود، بی دینان و دین ستیزان ریشۀ دین را خشکانده و همه را از تیغ خواهند گذراند. البته آنان تا حد بسیاری نیز تاکنون بواسطۀ برخی کژاندیشان و ساده لوحان کامیاب بوده اند.
همۀ ایرانیان اعم از زردشتیان، مسیحیان، کلیمیان، بهاییان، مسلمانان شیعه و سنی، دراویش موسوم به گنابادی و حتی شیطان پرستان و دیگر عقاید ریز و درشت، در پیکرۀ ایرانی آزاد محق برخورداری از هر گونه آسودگی خاطر بوده، و بی آنکه بیم از آن داشته باشند که بواسطۀ باورهای غیر مشترک به دشنام و ناسزا رنجیده شوند، به مناسک دینی و مذهبی خود همت گمارند. و این همانی است که در منشور جهانی حقوق انسانی مصور و منقوش است.
هم میهنان ارجمند؛ مشکل امروز ایران نه به دین است، همانگونه که کامیابی ایرانیان به تاریخ پر از افتخارشان وابسته نیست، که اگر بود، ایالات متحده امریکا از همۀ کشورهای نظیر ایران با تمدن ها، فرهنگ ها و تاریخ های کهن عقب تر بود. اما این بدان معنا نیست که تاریخ پر از غرور و بالندگی ایران زمین که ریشه در فرهنگ امروزی مردم آن سامان داشته، و موجب زیبندگی دو چندان آن آب و خاک می گردد، خُرد و کوچک شمرده شود. هـرگـــــــــز! باید دریافت و بدین باور دستیافت که ایرانِ امروز در امروز بسر می برد و نه دیروز، که هر آنچه که بود، خوب یا بد سپرید، و باید با معیارهای بهینۀ امروزی آنرا آزین بست و درآمیخت، بگونه ای که بار دیگر آن افتخاری را در گیتی بدست آوَرَد که داشته، و سزاوارش است که دارا باشد.